آزمایش N-Acetyltransferase 2 (NAT2) Genotype, Varies

• شناسایی بیمارانی که ممکن است در متابولیسم داروهایی که **بستر آنزیم N-استیل‌ترانسفراز نوع ۲ (NAT2)** هستند، دچار تغییر شوند، از جمله **ایزونیازید**.

آنزیم **N-استیل‌ترانسفراز نوع ۲ (NAT2)** یک آنزیم متابولیکی **چندشکلی (پلی‌مورفیک)** است که ترکیبات **هیدرازین و آمین‌های آروماتیک** را با **گروه‌های استیل** ترکیب می‌کند. این آنزیم همچنین در **استیلاسیون و فعال‌سازی برخی مواد پیش‌سرطانی (پروکارسینوژن‌ها)** نقش دارد.

سرعت استیلاسیون (استیله شدن) داروها توسط NAT2 در افراد متفاوت است و آن‌ها را به **سه گروه استیلاسیون کند، متوسط و سریع (طبیعی)** تقسیم می‌کند. مطالعاتی که تنوع هاپلوتایپ‌های NAT2 را در میان افراد با قومیت‌های مختلف بررسی کرده‌اند، نشان داده‌اند که **فنوتیپ استیلاسیون کند** در دوران گذار از **سبک زندگی شکارچی-گردآورنده به کشاورزی یا دامداری** انتخاب شده است. شیوع **فنوتیپ استیلاسیون کند** با نزدیک شدن به **خط استوا افزایش می‌یابد**؛ به طوری که تا **۸۰٪ افراد نزدیک به استوا** ممکن است استیلاتور کند باشند، در حالی که در **کشورهای شمالی‌تر، تنها ۱۰٪ از جمعیت این ویژگی را دارند.**

برخی از داروهایی که توسط NAT2 متابولیزه می‌شوند شامل **پروکاینامید، داپسون، نیترازپام، هیدرالازین، سولفاسالازین، آمیفامپریدین و ایزونیازید** هستند. **ایزونیازید** یکی از داروهای اصلی در **درمان و پیشگیری از بیماری سل (TB)** است. واکنش‌های نامطلوب دارویی **مانند تهوع، هپاتیت ناشی از دارو، نوروپاتی محیطی و کم‌خونی سیدروبلاستیک** بیشتر در بیمارانی که دارای **فنوتیپ استیلاسیون کند NAT2** هستند رخ می‌دهد. این افراد ممکن است نیاز به **کاهش دوز دارو** برای جلوگیری از عوارض جانبی داشته باشند. همچنین، استامینوفن به‌عنوان یک **مهارکننده قابل‌توجه NAT2** شناخته می‌شود.

ژن NAT2 شامل **یک اگزون بدون اینترون به طول ۸۷۰ جفت باز** است و **۲۹۰ اسید آمینه** را کد می‌کند. این ژن **بسیار پلی‌مورفیک** بوده و شامل **حداقل ۱۶ نوع واریانت تک‌نوکلئوتیدی (SNV) و یک حذف تک‌باز** است. این واریانت‌های ژنتیکی به **۳۶ هاپلوتایپ (آلل) شناخته‌شده** دسته‌بندی شده‌اند. هر هاپلوتایپ **پیش‌بینی‌کننده یک فنوتیپ استیلاسیون سریع یا کند** است. افراد دارای **دو هاپلوتایپ سریع**، **متابولیزه‌کنندگان سریع (طبیعی)** محسوب می‌شوند، درحالی‌که افراد دارای **یک هاپلوتایپ سریع و یک هاپلوتایپ کند**، **متابولیزه‌کنندگان متوسط** در نظر گرفته می‌شوند و افرادی که **دو هاپلوتایپ کند** دارند، **متابولیزه‌کنندگان ضعیف** محسوب می‌شوند.

نتایج آزمایش شامل **یک گزارش تفسیری** خواهد بود. آلل طبیعی (وحشی) برای NAT2، **آلل *4** در نظر گرفته می‌شود، که **شایع‌ترین آلل در برخی، اما نه همه گروه‌های قومی** است.

بیماران بر اساس **دیپلو‌تایپ‌های خود** در یکی از **سه گروه استیلاتور کند، متوسط یا سریع** طبقه‌بندی می‌شوند:

• **استیلاتور کند:** دارای **دو هاپلوتایپ کند**
• **استیلاتور سریع:** دارای **دو هاپلوتایپ سریع (طبیعی)**
• **استیلاتور متوسط:** دارای **یک هاپلوتایپ سریع و یک هاپلوتایپ کند**

نتایج این آزمایش باید همراه با **تست‌های فارماکوژنومیک مرتبط با داروهای خاص** بررسی شود. همچنین، عوامل مانند **مهارکننده‌ها و القاکننده‌های آنزیمی، عملکرد کبد و کلیه و سن بیمار** در تنظیم دوز دارو در نظر گرفته شود.

• وجود واریانت‌های نادر (پلی‌مورفیسم‌ها) ممکن است منجر به **نتایج مثبت یا منفی کاذب** شود.
• در بیمارانی که **انتقال خون غیرلوکوسیت‌زدایی‌شده یا پیوند سلول‌های بنیادی دریافت کرده‌اند**، ممکن است DNA اهداکننده در نمونه وجود داشته باشد، که باعث تغییر در نتیجه ژنوتیپ شود.
• در بیماران **پس از پیوند کبد**، نتایج این آزمایش ممکن است نشان‌دهنده وضعیت NAT2 واقعی بیمار نباشد.
• این روش ممکن است **تمام واریانت‌هایی که باعث تغییر فعالیت NAT2 می‌شوند را شناسایی نکند**.

• Salazar-Gonzalez RA, et al. Human arylamine N-acetyltransferase 2 genotype-dependent protein expression in cryopreserved human hepatocytes. Sci Rep. 2020
• Meyer UA. Polymorphism of human acetyltransferases. Environ Health Perspect. 1994
• McDonagh EM, et al. PharmGKB summary: very important pharmacogene information for N-acetyltransferase 2. Pharmacogenet Genomics. 2014
• Hein DW, Millner LM. Arylamine N-acetyltransferase acetylation polymorphisms: paradigm for pharmacogenomic-guided therapy. Expert Opin Drug Metab Toxicol. 2021
• Chen B, et al. The influence of NAT2 genotypes on the plasma concentration of isoniazid. Clin Chim Acta. 2006