- چکیده
- خطر سرطان کولورکتال
- تلومر و پیری زیستی
- حملهٔ قلبی دوم
- مقدار توصیه‌شده و احتیاطات
- پرسش‌های متداول
- منابع
چکیده
پژوهش‌ها سه مسیر بالقوه برای نقش ویتامین D در طول عمر پیشنهاد می‌کنند: کاهش خطر سرطان کولورکتال، کندکردن پیری زیستی از راه حفظ تلومرها، و کاهش خطر حملهٔ قلبی دوم با تجویز هدفمند D₃. با این حال، برای نتیجه‌گیری قطعی به کارآزمایی‌های بزرگ و دقیق‌تر نیاز داریم.
۱) کاهش خطر سرطان کولورکتال
مرور ۵۰ مطالعه (>۱٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر) در Nutrients ۲۰۲۵: سطوح بالاتر ویتامین D با خطر کمتر سرطان کولورکتال و بقای بهتر همراه بود؛ احتمالاً از مسیرهای ایمنی و ضدالتهابی و القای مرگ برنامه‌ریزی‌شدهٔ سلولی.
۲) کندشدن پیری زیستی (تلومر)
تحلیل پس‌هنگام از کارآزمایی VITAL در AJCN ۲۰۲۵: دریافت روزانه ۲۰۰۰ IU ویتامین D₃ با کاهش کمتر طول تلومر لکوسیت‌ها نسبت به دارونما همراه بود (≈ معادل ۳ سال کاهش پیری زیستی). اثر در افراد غیرچاق و بدون درمان کاهندهٔ چربی خون آشکارتر بود.
۳) کاهش خطر حملهٔ قلبی دوم
کارآزمایی TARGET-D (ارائه‌شده در AHA 2025): تنظیم دوز D₃ برای رسیدن به سطح ~۴۰ ng/ml، نرخ حملهٔ قلبی مجدد را از ۷٫۹٪ به ۳٫۸٪ کاهش داد؛ هرچند تأثیر بر همهٔ رویدادهای عمدهٔ قلبی معنادار نبود.
مقدار توصیه‌شده و احتیاطات
- برای بیشتر بزرگسالان: حدود ۱۵ mcg (≈ ۲۰۰۰ IU) در روز (طبق توصیهٔ رایج).
- کمبود شایع است؛ ابتدا آزمایش خون و سپس تصمیم‌گیری دربارهٔ دوز.
- مصرف بیش‌ازحد می‌تواند به هایپرکلسمی و عوارض دیگر منجر شود—حتماً با پزشک هماهنگ کنید.
پرسش‌های متداول
آیا بهتر است D را از نور خورشید بگیرم یا مکمل؟
ترکیبی از نور خورشیدِ ایمن، رژیم غذایی و در صورت نیاز مکمل با نظر پزشک. محافظت از پوست در برابر UV فراموش نشود.
آیا همه باید ۲۰۰۰ IU مصرف کنند؟
خیر؛ دوز به سطح سرمی، سن، بیماری‌های زمینه‌ای و داروها بستگی دارد. آزمایش و مشورت تخصصی ضروری است.
آیا ویتامین D با داروها تداخل دارد؟
می‌تواند با برخی داروها (مثلاً دیورتیک‌های تیازیدی) تداخل داشته باشد. فهرست داروهایتان را به پزشک اطلاع دهید.
منابع
- Medical News Today – گزارش‌های پژوهشی (ترجمه و بازنویسی فارسی).
- Nutrients 2025 – مرور ویتامین D و سرطان کولورکتال.
- AJCN 2025 – مکمل D₃ و طول تلومر (تحلیل پس‌هنگام از VITAL).
- AHA Scientific Sessions 2025 – کارآزمایی TARGET-D دربارهٔ حملهٔ قلبی دوم.
سلب مسئولیت: این مطلب آموزشی است و جایگزین توصیهٔ پزشکی نیست. برای مصرف/تغییر دوز ویتامین‌ها با پزشک مشورت کنید.
