چکیدهٔ موضوع
آیا شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌توانند به سلامت آسیب بزنند و بر حافظه و تفکر اثر بگذارند؟ گزارش تازه‌ای از مطالعه‌ای منتشرشده در Neurology نشان می‌دهد مصرف برخی شیرین‌کننده‌ها با افت خفیف توانایی‌های شناختی مرتبط است—معادل حدود ۱٫۶ سال پیری مغز. این نتیجه قطعی نیست و به پژوهش‌های بیشتر نیاز دارد، اما رویکرد محتاطانه و آگاهی‌بخشی را توجیه می‌کند.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی کدام‌اند؟
این دسته شامل ترکیباتی مانند سوکرالوز، اریتریتول، آسپارتام، ساخارین، آسه‌سولفام‌کا، زایلیتول و سوربیتول است که به صورت مایع یا پودر عرضه می‌شوند و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از آن‌ها استفاده می‌کنند.
چرا به افراد دیابتی توصیه می‌شود؟
دلیل اصلی، کاهش نوسانات شدید قند خون نسبت به قند معمولی است؛ به همین علت، در راهکارهای مدیریت دیابت، جایگزینی قند با برخی شیرین‌کننده‌ها مطرح می‌شود.
جایگاه رگولاتوری (FDA)
سازمان غذا و داروی آمریکا چندین شیرین‌کنندهٔ مصنوعی (از جمله آسپارتام، سوکرالوز و ساخارین)، الکل‌های قندی (مانند زایلیتول و اریتریتول) و جایگزین‌های گیاهی (استویا و میوهٔ راهب) را در محدودهٔ مجاز، «ایمن برای مصرف» ارزیابی کرده است.
یافتهٔ کلیدی مطالعهٔ Neurology
در این مطالعه، مصرف آسپارتام، ساخارین، آسه‌سولفام‌کا، اریتریتول، زایلیتول و سوربیتول با کاهش حافظه و مهارت‌های تفکر مرتبط بود؛ کاهشی معادل تقریباً ۱٫۶ سال پیری مغز. این نتایج مشاهده‌ای‌اند و علیت را اثبات نمی‌کنند؛ بنابراین، نیاز به تحقیقات کنترل‌شدهٔ بیشتر وجود دارد.
آیا باید مصرف را قطع کنیم؟
نه لزوماً. تصمیم باید با درنظرگرفتن وضعیت فردی و با مشورت پزشک اتخاذ شود—به‌ویژه برای افراد دیابتی. راهبرد محتاطانه: اعتدال در مصرف، تنوع در رژیم غذایی، تمرکز بر غذاهای کامل و کنترل منظم قند خون.
پادکست: گفت‌وگوی «In Conversation»
در این اپیزود، دکتر کلودیا سوئموتو (نویسندهٔ ارشد مطالعه) با ویراستاران Medical News Today دربارهٔ پیامدهای احتمالی شیرین‌کننده‌ها بر سلامت و مغز گفت‌وگو می‌کند.
سلب مسئولیت پزشکی
این مطلب صرفاً جهت اطلاع‌رسانی است و جایگزین توصیهٔ پزشکی تخصصی نیست. برای هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا داروها، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
پرسش‌های متداول
آیا شیرین‌کننده‌های مصنوعی باعث پیری مغز می‌شوند؟
برخی داده‌های مشاهده‌ای ارتباطی را نشان داده‌اند، اما برای نتیجه‌گیری قطعی به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.
کدام ترکیبات در مطالعه مطرح شدند؟
آسپارتام، ساخارین، آسه‌سولفام‌کا، اریتریتول، زایلیتول و سوربیتول.
آیا این ترکیبات توسط FDA تأیید شده‌اند؟
چندین مورد در محدودهٔ مجاز مصرف، ایمن ارزیابی شده‌اند.
منابع و ارجاع
- Medical News Today – پادکست «In Conversation». (ترجمه و بازنویسی فارسی)
- Neurology – مطالعهٔ ارتباط مصرف شیرین‌کننده‌ها با عملکرد شناختی (اشاره‌شده در متن).
