یک پرسش رایج: قبل و بعد از واکسن آنفلوآنزا چه بخوریم و بنوشیم؟ در این مطلب، نکات کاربردی سه کارشناس تغذیه و سلامت را مرور می‌کنیم تا عوارض کوتاه‌مدت (مثل تب خفیف، سردرد یا سبکی سر) کمتر شود و تجربهٔ واکسیناسیون، راحت‌تر طی شود.
به‌روزرسانی سالانهٔ واکسن آنفلوآنزا گامی مهم برای سلامت روزمره است. همهٔ نهادهای معتبر (از جمله CDC) بر تزریق سالانه—معمولاً در پاییز و زمستان—تأکید کرده‌اند. واکسن‌ها ایمن و مؤثر هستند و عوارض شایع آنها معمولاً خفیف و گذراست.
این عوارض (تب درجهٔ پایین، سردرد، بدن‌درد، تهوع) اغلب نشانهٔ کارکردن دستگاه ایمنی است. برخی افراد نیز ممکن است به‌دلیل اضطراب از سوزن/تزریق هنگام واکسیناسیون احساس ضعف یا سیاهی رفتن چشم داشته باشند.
قبل از واکسن: چه بخوریم و بنوشیم؟
میان‌وعدهٔ سبک و متعادل: طبق توصیهٔ «میشل روثنشتاین (MS, RD)»، پیش از تزریق یک میان‌وعدهٔ حاوی پروتئین + کربوهیدرات پیچیده بخورید (مثل موز با کرهٔ مغزها یا ماست با جو دوسر) تا قند خون پایدار بماند و خطر سبکی سر کم شود.
آب‌رسانی کافی: آب یا دمنوش گیاهی بنوشید. «شِبنِم اُونلوئیشلر (MSc)» یادآوری می‌کند که حتی کم‌آبی خفیف هم می‌تواند سرگیجه را بیشتر کند.
گزینه‌های پیشنهادی: ماست + جو دوسر، نان سبوس‌دار با منبع پروتئین (مثلاً کرهٔ مغزها یا پنیر)، یا میوه + مغزدانه.
بعد از واکسن: چه بخوریم و چرا؟
به گفتهٔ «الِنا رُلت (MSc)»، پس از واکسن، بدن برای ساخت پادتن‌ها یک پاسخ التهابی کنترل‌شده را طی می‌کند و ممکن است استرس اکسیداتیو موقت افزایش یابد. بنابراین دریافت مواد مغذیِ پشتیبانِ ایمنی مفید است.
پروتئین کافی برای ساخت پادتن و سلول‌های ایمنی (مرغ، حبوبات، توفو).
فیبر و بتاگلوکان برای تعدیل پاسخ‌های ایمنی (قارچ‌ها منبع عالی بتاگلوکان‌اند).
پروبیوتیک‌ها برای حمایت از میکروبیوم روده.
ویتامین C و پلی‌فنول‌ها برای مهار استرس اکسیداتیو.
نمونهٔ وعدهٔ کامل (پیشنهادیِ رُلت): سوپ مرغ با سیر، پیاز، هویج، کلم برگ/بروکلی و قارچ، همراه نوشیدنی‌های میوه‌ایِ سرشار از ویتامین C (مثل کرینبری یا سنجد دریایی) با عسل مانوکا.
به توصیهٔ اُونلوئیشلر، برای تعدیل التهاب (بدون تضعیف پاسخ اکتسابی) می‌توان از زردچوبه و ماهی‌های چربِ امگا-۳ استفاده کرد و در کل روز، پروتئین کافی دریافت نمود.
هیدراته بمانید
آب‌رسانی مناسب پس از واکسن نیز ضروری است: به گردش خون و انتقال مواد مغذی/سلول‌های ایمنی کمک می‌کند و می‌تواند شدت سردرد، خستگی و کوفتگی عضلانی را کاهش دهد. آب، دمنوش‌های گیاهی و آبگوشت‌ها انتخاب‌های خوبی هستند.
«هدف، ساختن بهترین محیط داخلی برای کارِ سیستم ایمنی است. ترکیب آب‌رسانی، تغذیهٔ متعادل و حمایت‌های ضدالتهابیِ هوشمندانه، تجربهٔ واکسن را راحت‌تر می‌کند.» — شِبنِم اُونلوئیشلر
در طول فصل آنفلوآنزا چه رژیمی داشته باشیم؟
«میشل روثنشتاین» توصیه می‌کند در کل فصل، رژیمی مغذی و کم‌التهاب داشته باشیم: غذاهای غنی از پلی‌فنول‌ها، روی، سلنیوم و ویتامین‌های A، C و E برای پشتیبانی از تولید پادتن و عملکرد سلول‌های ایمنی.
نظر متخصصان (گزیده)
میشل روثنشتاین (MS, RD, CDCES, CDN): «پیش از تزریق، آب کافی و میان‌وعدهٔ سبک بخورید تا از سرگیجه/سبکی سر پیشگیری شود.»
شِبنِم اُونلوئیشلر (MSc): «تغذیه کارایی واکسن را تغییر نمی‌دهد، اما می‌تواند تحمل بدن را بهتر و عوارض شایع را کمتر کند.»
الِنا رُلت (MSc, IFMCP): «پس از واکسن، وعده‌ای متعادل با پروتئین، فیبر، پروبیوتیک و ویتامین C میل کنید.»
✳️ جمع‌بندی سریع: قبل از واکسن، آب کافی + میان‌وعدهٔ سبک (پروتئین/کربوهیدرات پیچیده). بعد از واکسن، یک وعدهٔ متعادل (پروتئین، فیبر/بتاگلوکان، پروبیوتیک، ویتامین C) و تداوم آب‌رسانی.
یادداشت
این راهنما ترجمه و بازنویسیِ محتوای تحریریهٔ پزشکی است و جایگزین توصیهٔ پزشک نیست. در صورت بیماری زمینه‌ای یا مصرف دارو، دربارهٔ تغییرات رژیم غذایی با پزشک خود مشورت کنید.
